Шаршембаев Бакыт ...
КЫРГЫЗ ТИЛИ ҮЧҮН МОРФОЛОГИЯЛЫК АНАЛИЗАТОРДУН МОДЕЛДЕРИ ЖАНА АЛГОРИТМДЕРИ
Илимдин, техниканынжанамаданияттын өнүгүшүнүназыркыэтабындакоомдукөндүрүштунпроцессиндеалдыңкыорундуээлегенжанаадамдынишининбардыкчөйрөлөрүнөкирипжатканинформацияныиштепчыгуупроцесстеринеартыкчылыкберилипжатат. Адамзаткаынгайлуулуктутүзүүүчүнмаалыматтытабигыйтилдеиштетүүкаражаттарынакөбүрөөкмааниберилүүдө. Бүгүнкүкүндөтабигый тилди иштетүү(Natural Language Processing NLP) көптөгөнтармактардаколдонулат, аныничиндеүнжардамчылары, автоматтыктексткотормолоружанатексттифильтрлөө. Негизгиүчбагытболуптөмөнкүлөрсаналат: кептаануу (Speech Recognition), табигыйтилдитүшүнүү(Natural Language Understanding ) жанажаратылыштилининмууну(Natural Language Generation). Көптөгөнушул сыяктуу системалардатабигыйтилдииштетүүнүннегизинморфологиялыканализтүзөт. Алэмиилимпоздорбугачейинкеңири таралгантилдерүчүнтабигыйтилдииштетүүчүкөптөгөнсистемалардыиштепчыгышсада, кыргызтилиүчүнкөлөмдүүбазасыбарсистемаларжокжанабулиштинактуалдуулугункөрсөтүптурат.Бул изилдөөдө кыргыз тилинин жетиштүү базасы бар жаңы анализатору сунушталган. Колдонуучулук жана жеткиликтүүлүк жагынан окшош системаларда бир катар тесттер жүргүзүлдү жана алардын натыйжалары бул анализаторду жакшыртуу үчүн колдонулган.