Стамалиева К. А.

    Стамалиева К.А., Боруева С.Ш., Баймомурова А.А.,
БАШТАЛГЫЧ МЕКТЕПТИН МАТЕМАТИКАСЫН ОКУТУУДА ТАРЫХЫЙ МААЛЫМАТТАРДЫ КОЛДОНУУ
Страницы:159-167      Язык:  lorem    DOI:DOI 10.33514/BK-1694-7711-2023-2(1)-159-167

Бул илимий макалада кенже окуучуларга тарыхый маалыматтарды башталгыч класстардын математика сабактарында киргизүү маселеси бүгүнкү күндө абдан актуалдуу экендиги көрсөтүлдү. Адамзаттын миңдеген жылдар жана доорлор бою жүргүзгөн иштеринин натыйжасында маалыматтар топтолуп, бирок ал акылмандардын жана окумуштуулардын ар кандай илимий жетишкендиктери элге таандык деп эсептелинет. Адамдын практикалык иштеринен жана жаратылыштагы кубулуштарды байкоосунан келип чыккан математикалык билимдер, бардык эле байыркы элдерде болгондугу белгиленген.Тарыхый маалыматтар тез ойлонууну жана логикалык ой жүгүртүүнү талап кыларын, башталгыч класстардын математикасын окутуу процессинде тарыхый материалдарды колдонуу окуучулардын математиканы үйрөнүүгө болгон кызыгуусун арттырарын жана изилденип жаткан фактылык материалды тереңирээк түшүнөрүн, окуучулардын жалпы кругозорлорун кеңейтерин жана окуучулардын жалпы маданиятын жогорулатары белгиленген. Математика сабактарына тарыхый материалдарды киргизүү боюнча иш натыйжалуу болушу үчүн мугалимдерге конкреттүү көрсөтмөлөрдүн аткарылышы, колдонула турган тарыхый материалдын көлөмү аныктала турган негиздери көрсөтүлгөн. Сабактарда тарыхый маалыматтардын колдонулушу кенже мектеп окуучуларынын таанып-билүү ишмердүүлүгүн активдештирерин, окуучулардын интеллектуалдык сапаттарын калыптандырарын жана өнүктүрөрүн, өз алдынча билимдин булактары менен иштөөгө мүмкүнчүлүк алары бегиленген.

Полный текст

    Стамалиева К.А., Канатбекова А.Т.,
МЕКТЕПКЕ ЧЕЙИНКИ БАЛДАРДЫН ОЙ ЖҮГҮРТҮҮСҮН ӨНҮКТҮРҮҮДӨГҮ ИШ АРАКЕТТЕР
Страницы:167-174      Язык:  lorem    DOI:DOI 10.33514/BK-1694-7711-2023-2(1)-167-174

Бул илимий макалада мектепке чейинки балдардын ой жүгүртүүсүн өнүктүрүүдөгү ар кандай иш аракеттер каралган. Бул курактагы балдардын логикасын өнүктүрүү үчүн тарбиячынын алдына бир нече жооптуу милдеттер коюлгандыгы белгиленген. Логикалык салыштыруу операциясы, себеп – натыйжа, элементардык анализ жана математикалык методдор жөнүндө кыскача түшүнүк берүү менен конкреттүү мисалдар келтирилген. Сандарды изилдөө абстракттуу ой жүгүртүүгө карай алгачкы кадамдардын бири болуп саналарын, анткени аларды колдонуу менен бала объекттин элесин гана кабыл албастан, бир тектүү объектилерди топко чогултуп, белгилүү бир көрсөткүч менен топтогу объектилердин санын белгилеп, салыштырып көрсөтүү балдардын ой жүгүртүүсүн өстүрүүгө түрткү берери белгиленген. Эгерде тарбиячынын чыгармачылыгы күчтүү болуп жана ал ар бир баланын жекече өзгөчөлүгүнө жараша мамиле жасаса жана өз сабагын балдар үчүн кызыктуу өтүүнүн, аларды өзүнө тартуунун натыйжалуу жолдорун колдонсо, анда балдардын ой жүгүртүүсү жогору болуп, жакшы ийгиликтерге жетишмек деп жыйынтык чыгарылган.

Полный текст

    Стамалиева К.А., Боруева С.Ш., Нурбаева Г.А.,
БАШТАЛГЫЧ МЕКТЕПТЕ СТАНДАРТТУУ ЭМЕС МАСЕЛЕЛЕРДИ ЧЫГАРУУДА ОКУТУУНУН МЕТОДИКАЛЫК ӨЗГӨЧӨЛҮКТӨРҮ
Страницы:174-182      Язык:  lorem    DOI:DOI 10.33514/BK-1694-7711-2023-2(1)-174-182

Бул илимий макалада башталгыч мектепке стандарттуу эмес маселелердин ар кандай чыгарылыштары каралып, окутуунун методикасынын өзгөчөлүктөрү көрсөтүлдү. Алгач стандарттуу эмес маселелер түшүнүгүн берүү менен кенже окуучулардын ой жүгүртүүсүн өстүрүүдө стандартуу эмес маселелердичыгарууну башталгыч эле класстан баштоону сунушталган. Стандарттуу эмес маселелер окуучуга математикалык түшүнүктөрдү аң-сезимдүү өздөштүрүүгө, математикалык билимдерди кеңейтүүгө, эсептөө көндүмдөрүн өркүндөтүүгө, маселелерди чечүү ыкмаларын өздөштүрүүгө жардам берери белгиленген.

Маселени чыгаруу жолдорун табуу, алардын чыгаруу планын түзүү, талдоо ыкмалары мисалдардын негизинде көрсөтүлгөн жана  талдоо ыкмасы аналитикалык ("суроодон") жана синтетикалык ("маалыматтардан") болушу мүмкүн экендиги белгиленген. ”Тапшырма, маселе түшүнүктөрү берилип, мугалимдин методикалык ишмердүүлүгүнүн негизги шарттары көрсөтүлгөн.Кенже окуучулар стандарттуу эмес маселелерди чыгарганда стандартуу эмес маселелер окуучулардын таанып билүү кызыкчылыктарын өнүктүрүүнүн идеалдуу каражаты болуп саналат, эсептөө көндүмдөрүн өздөштүрүүгө көмөктөшөт, ал эми алардын мазмуну кенже окуучулардын адеп-ахлактык сапаттарын тарбиялоонун каражаты боло алат деп жыйынтык чыгарылды.

Полный текст