Илимий изилдөө процессинде кайсы илим тармагы болбосун тигил же бул илимдин изилдөө методдорунан пайдаланат. Бул интердисциплиналык изилдөөлөрсоңку жылдарда дисциплиналар аралык изилдөөлөр методу деген аталыш менен өзүнчө тармак катары калыптанды. ХХ кылымдын башында европалык изилдөөчүлөр тарабынан түптөлүп жайылтылган бул метод Кыргызстандын илим тармагы үчүн жаңы методдордун бири десек туура болот. Макалада дисциплиналар аралык изилдөөлөрдүн келип чыгышы, өзгөчөлүктөрү жана аларды Кыргызстандын тарыхын изилдөөдө колдонуу мүмкүнчүлүктөрү изилденди.

Полный текст

Статья представляет образование в Китайской Народной Республике на современном этапе, также изучены структуры и основные направления системы образования КНР. Рассмотрены основные виды образования в КНР: дошкольное, начальное, среднее и высшее, описаны условия его получения; структура профессионального образования в КНР и условия его приобретения. Описаны уровни и условия организации системы высшего и послевузовского образования в КНР: специалист (чжуанькэ), бакалавр, магистр, доктор. Отмечены особенности образования взрослых в КНР. Рассмотрены учебные заведения разного типа для взрослых, которые практикуются по принципу «одинаковый уровень, одинаковые стандарты», средние учебные заведения для взрослых срок обучения с полным отрывом от производства в целом тот же, что в однопрофильных дневных учебных заведениях.

Полный текст

В данной статье рассматриваются понятие «образование», обучение, приобретение навыков и умений, процесс становления учащегося как личности, образовательный процесс и общая совокупность условий его осуществления. Автор описывает педагогического образования в Китайской Народной Республике, которое функционирует с середины XX вв. Также, в статье отмечены, что для современного развития китайской системы педагогического образования характерны такие системообразующие и долгосрочные тенденции, как приоритизация развития подготовки педагогических кадров на уровне первостепенных государственных задач, повышение требований к качеству всех видов ресурсов системы (кадровых, материально-технических, финансовых, технологических, информационных и т. п.), усиление идейно-этической составляющей в подготовке педагогов и создание системы непрерывного профессионального совершенствования педагогических работников в условиях постоянно обновляющихся знаний, технологий и компетенций, ставка на сбалансированное развитие педагогических вузов в контексте всей системы педагогического образования, основанное на сочетании принципов согласованности целей и задач развития с принципами сохранения и приумножения уникальности, специфичности каждого учебного заведения, готовящего учителей.

Полный текст

Статья посвящена анализу экспериментальной работы по использованию интерактивных средств и способам развития универсальных учебных действий учащихся начальных классов.  Автором теоретически обоснована эффективность применения интерактивных обучающих игр в при дистанционном обучении в начальных классах и выявлен результат уровня эффективности восприятия проводимого эксперимента учащихся. В статье определена роль и место интерактивных игр при дистанционном обучении, которые в первую очередь должны быть обучающими, что приобретает необходимость при воспитания и обучении детей.

Полный текст

Макалада кыргыз тилин  жогорку окуу жайларында окутууда текст менен иштөөнүн ык-жолдорун көрсөтүп, бул предметти  окутуунун негизги максаты текстти жазуу жана сүйлөө кебиндеги адабий норманы калыптандырууга токтолуп, күнүмдүк сабакта тексттер боюнча иштөөдө интерактивдүү усулдарды колдонуу менен сабактын ырааттуулугун, студенттердин  сабакка болгон кызыгуусун жаратып, кыргыз тилинин тилдик өзгөчөлүктөрүн активдүү үйрөтүү менен оозеки жана жазма кебинин сабаттуулугун, активдүүлүгүн арттыра  тургандыгы тууралуу кеп козголот.

Полный текст

Это статья рассматривает структуру иноязычной коммуникативной компетентности студентов, которая включает профессиональные и лингвистические знания (грамматики, лексики, фонетики), профессионально-важные иноязычные коммуникативные умения (организовывать, поддерживать, завершать иноязычное общение), профессионально-личностные качества (коммуникативность, толерантность, способность к преодолению психологического барьера при иноязычном общении), опыт иноязычного профессионального общения. Анализируется взаимосвязь исследуемой компетентности с готовностью будущих учителей использовать возможности иностранного языка в целях профессионального самообразования в ходе обучения в вузе, которая проявляется на следующих уровнях: когнитивном т.е. развитие теоретической готовности в процессе овладения профессиональными и лингвистическими знаниями, операционном т.е. формирование технологической готовности в процессе развития иноязычных коммуникативных умений и личностно-профессиональном, а именно развитие профессионально-личностной готовности и профессионально-личностных качеств, приобретение первичного опыта иноязычной коммуникации. Также, рассматриваются структуры уровней иноязычной коммуникативной компетентности и их взаимосвязи с готовностью использовать возможности иностранного языка в целях профессионального самообразования, которые актуализируют разработку соответствующих педагогических основ, нацеленных на развитие указанной компетентности как ресурса повышения качества современного профессионального образования.

Полный текст

В этой статье авторы интересуются к вопросу об иноязычной профессиональной компетенции будущих учителей иностранных языков. Анализируется понятия «иноязычная коммуникативная компетентность», определяются содержание и показатели развития иноязычной коммуникативной компетентности будущих учителей иностранного языка. Особое внимание уделяется ее компонентному составу. Рассматривается преподавание дисциплины «Иностранный язык», как практический педагогический опыт и предполагает развитие не только коммуникативной компетентности, но и иноязычной коммуникативной компетентности студентов. Уточнены понятия иноязычная коммуникативная компетентность будущего учителя. Описываются понятия профессиональной компетентности, которые изучаются отдельные аспекты труда и личностные характеристики будущих учителей, также статья акцентирует вопросы качества практической деятельности будущих учителей иностранного языка. В трактовке понятия «профессиональная компетентность», авторы рассматривают с точки зрения обладания будущим специалистом компетенцией, которая понимается как обобщенные способы действий, обеспечивающие продуктивное, эффективное выполнение профессиональной деятельности.

Полный текст

Бул макалада чет өлкөдө, анын ичинде кытайлык кыргыздардын күнүмдүк, маданий турмушундагы адабий тилине байкоолор, иликтөөлөр жүргүзүлдү.

Полный текст

Кыргыз фольклористикасында мифтердин образынын ассоцияцияланышы айрыкча “Манас” эпосунда кыргыз элинин улуттук мифологиясынын келип чыгыш эфолюциясын, мифтик көз-караштын калыптанышы, адамзаттын дүйнө таанымы, кыргыз элинин социалдык мүнөзүнө таандык жаратылышты, айбанаттарды кастарлап, табият менен гармониялуу жашай билүүсү, мифологиянын учурдагы илимде, медицинада колдонушу, эпикалык чыгармалардагы мифтик көз-караштардын чагылдырылышы бул макалада кеңири форматта кароого алынган. Мифтик түшүнүктө аркы дүйнөнүн, жер астын элестүү чагылдырылышы,  бул тууралуу илимий гипотезалар теманын негизги өзөгүн түзөт. Тотемдик мифологияны жаратып, илимде жана эпикалык чыгармаларда алардын образдарын элестүү жаратканы тууралуу кенен баяндалат. Тотемдик мифологиянын Ономастика илими менен байланыштырып, социалдык турмушта колдонушканын камтылды. Ошону менен бирге, учурдагы мифологиялык аспектиде жаралган пикирлерди камтыйт.

Полный текст

Илимдин, техниканынжанамаданияттын  өнүгүшүнүназыркыэтабындакоомдукөндүрүштунпроцессиндеалдыңкыорундуээлегенжанаадамдынишининбардыкчөйрөлөрүнөкирипжатканинформацияныиштепчыгуупроцесстеринеартыкчылыкберилипжатат. Адамзаткаынгайлуулуктутүзүүүчүнмаалыматтытабигыйтилдеиштетүүкаражаттарынакөбүрөөкмааниберилүүдө. Бүгүнкүкүндөтабигый тилди иштетүү(Natural Language Processing NLP) көптөгөнтармактардаколдонулат, аныничиндеүнжардамчылары, автоматтыктексткотормолоружанатексттифильтрлөө. Негизгиүчбагытболуптөмөнкүлөрсаналат: кептаануу  (Speech Recognition), табигыйтилдитүшүнүү(Natural Language Understanding ) жанажаратылыштилининмууну(Natural Language Generation). Көптөгөнушул сыяктуу системалардатабигыйтилдииштетүүнүннегизинморфологиялыканализтүзөт. Алэмиилимпоздорбугачейинкеңири таралгантилдерүчүнтабигыйтилдииштетүүчүкөптөгөнсистемалардыиштепчыгышсада, кыргызтилиүчүнкөлөмдүүбазасыбарсистемаларжокжанабулиштинактуалдуулугункөрсөтүптурат.Бул изилдөөдө кыргыз тилинин жетиштүү базасы бар жаңы анализатору сунушталган. Колдонуучулук жана жеткиликтүүлүк жагынан окшош системаларда бир катар тесттер жүргүзүлдү жана алардын натыйжалары бул анализаторду жакшыртуу үчүн колдонулган.

Полный текст

Бул макалада “ Кандуу жылдар” романына стилистикалык жактан иликтөө каралган.  “Кандуу жылдар” романындагы көркөм стилдик жактан, стлиитстикалык жактан талданып, романдын  бөлүмдөрүн изилдөөдө ар бир эпизодунда троптун  түрлөрү колдонулган.  Идея-тематикалык жактан көркөм-эстетикалык жактан талдоого алынган “Куу баш”бөлүмү анафора,эпифора, метонимия, метафора, синекдоха параллелизм,литота, өңдүү стилистикалык фигураларды автордун чыгармасында кандай колдонулгандыгы иликтенген. Көркөм стиль улуттук тилдик бирдиктерин эстетикалык максатта колдонуу мүнкүнчүлүккө ээ болгон.. Көркөм чыгармада улуттук тилдин бардык кептик кубулуштары реализацияланган. Ал кубулуштардын сан жагынан көптүгү жана  сапат жагынан мазмундуулугу автордун жалпы интеллектине байланыштуу экендиги каралган. Эпикалык текке кирген көркөм чыгармаларда тексттин тили эки катмардан – жазуучунун тилинен жана каармандардын тилинен – турат да, алар тилдик бирдиктерди колдонууда өз ара кескин айырмаланышы каралган. Көркөм стилде пайдаланылган кептик кубулуштардын дээрлик баардыгы сүйлөшүү стилинде да кездешет. Албетте, ал кубулуштар  көркөм стилде алардын кептик көрүнүштөрү көркөм чыгарманын контекстине киргизилген.  Ар тараптан Куу баш бөлүмү анализге алынган, стилдик көркөмдүгүн арттыруучу каражаттар каралган.

Полный текст

Бул макалада “Кандуу жылдар ” романынын тарыхый таржымалы каралган. А.Токомбаевдин – ыр түрүндөгү тарыхый романы улуу боштондукту эңсеген элдин  тагдырын чагылдырган окуяны сүрөттөөдө өзгөчө сүрөткерлик чеберчилик менен, андагы каармандардын образдарын чагылдырууда профессионалдык өзгөчөлүккө ээ экендиги баяндалган, тарыхый окуянын өзөгү эзилген элдин башынан өткөргөн окуялары баяндалган, реалдуу сүрөттөөдө идея-тематикалык жактан кыргыз элинин эркиндикке болгон күрөшү баяндалган, ар бир окуяны баяндоодо жазуучунун көркөм чагылдыруусу, көркөм-эстетикалык жактан кармандардын образдарын берүүдө өзгөчө көркөмдүк менен чагылдырылгандыгы каралган.  Кыргыз элинин башынан өткөргөн оор күндөрү, тарыхта калган ак тактарды, бүгүнкү күндүн келечек-муундары билиш керек экендигин автордун идеясы катары белгиленген.  А.Токомбаев - акын, демократ, өзүнун көзү менен көргөн окуяларды жазбай кое албайт, бул Улуу окуя тарыхта сакталып калат, аны билиш керек жана муундан- муунга өткөрүп берүү керек!

Полный текст

Түрктилдүүэлдердинэпикалыкмурастарындабиркатарсалттуумотивдероруналган. Мисалы, баатырдынтөрөлүүсү, үйлөнүшүж.б. Макаладакаракалпак, алтай, өзбек, казак, кыргызэлдеринетаандык«Алпамыш», кыргыздардын«ЭрТөштүк», калмактардын«Жангар», бурят, монгол, тибеттиктердин«Гэсэр» ж.б. эпосторундагыүйлөнүүмотивитууралуусөзболот. Булэпостордобаатырдынжебашкыкаармандардынтөрөлүүсүөзгөчөсыйкырдуу, фантастикалуу. Алардынобраздарыгиперболалуу, көбүндөколдоочуларыбар, кудайданкийинкикатмардажаралганобраздар. Каармандардын жаны кайсы бир жерде же жаныбарда сакталатышы менен зооморфтук, фантастикалык салттуулуктарга бай. Ал эми баатырдын үйлөнүшүндө перинин кызына же укмуштуу фантастикалык касиет-сапатка ээ. Өзгөчө айымдарга ашык болуу, ага жетүү үчүн бир катар кыйынчылыктарды баштан кечирүү сындуу салттуулуктар сакталган. Мына ошол салттуу окуяларды чагылдырууда ар бир элдин эпикалык мурастарындагы салттуулуктун сакталуу даражасы, андагы айтуучунун кийирген өзгөчөлүктөрү, ар бир элдин айырмалуу мүнөздөрү, үйлөнүү салтындагы пайдаланылган легендалар, жомоктук мотивдердин берилиши, алардын профессионалдуу адабиятта, б.а. Ч.Айтматовдун романдарында трансформацияланышын анализге алуу максатын көздөдүк. Кыргыз прозасында эпикалык мурастарда колдонулган легендалар, уламыштар, жомоктор кайрадан иштелип чыгып, азыркы адамдын ички мүмкүнчүлүктөрүн  ойготкон нравалык, моралдык, философиялык нуска катары берилери талданат.

Полный текст

Бул макала гиперонимдик (тектик) класстар жана касиеттерди изилдөөгө арналган. Гипоним (түрлөр) кыргыз тил илиминде излдөөдө өзгөчө категориялаштыруу, же болбосо ал сөздөр кандай уңгү мүчөлөрдөн турушуп, кайсы грамматикалык категорияларга тиешелүү, көпчүлук үчурларда булар атооч сөздөр жана этиш сөздөр боло алышат.Фитонимдердин клаастары жана зоонимдердин класстары, онимдер  сан категориялары, разряддарга бөлүнүшү, гиперонимдик, гетеронимдик катштардын разряддары каралган.

Полный текст

Булмакалаатамекендик  маалыматагенттиктердинишмердүүлүгүндөгүөзгөчөлүктөргөарналып, мындаавторИнтернетмейкиндигиндегимаалыматагенттиктердинөнүгүүсүжана   Кыргызстандынмедиасынатийгизгентаасиринкарапчыккан.Ошондой эле макалада агенттиктерге “маалыматты жайгаштыруунун, таркатуунун жана окурмандардын  катышуусундагы платформанын” бир канча форматтарын көрсөтүп берген.

Полный текст

Изилдөөгөалынганбулиштекыргызпоэзиясындаадамконцепциясынынизилденишикаралат. Поэзиядаберилгеной-пикирлер, түшүнүктөр, ой-толгоолор, аркылсезимдерарбирмезгилде, артүрдүүчөчагылдырыларыколгоалынат. Мезгилдинталабынаылайыкошолкоомдожашапжатканадамдардыничкисезимдери, аркылсапаттары, ой-мүдөөлөрү, акындардынкөкүрөгүнөнчыкканырсаптарыаркылуукайракоомготартуукылынатжанаырлараркылууадамдычечмелөөмаселесикаралат. Акындардынкоомдогуболупжатканкөрүнүштөрдүчагылдыруусуталданат. Демекакындарэлдиноюништепчыгыпкайраэлгетартуукылса, алэмиизилдөөиштерисынчы, изилдөөчүлөргөжүктөлөт. Натыйжадабулилимиймакаладакыргызпоэзиясындагыакындардынырсаптарыконкреттүүизилдөөчүлөртарабынанизилденгени, ошонумененбиргеадамконцепциясытуурасындаадабиятчы, улууойчул, окумуштуулардыной-пикирлерикеңирииликтенет.

Полный текст

Изилдөөгөалынганбулиштетүркпоэзиясындаадамконцепциясынынизилденишикаралат. Поэзиядаберилгеной-пикирлер, түшүнүктөр, ой-толгоолор, аркылсезимдерарбирмезгилде, артүрдүүчөчагылдырыларыколгоалынат. Мезгилдинталабынаылайыкошолкоомдожашапжатканадамдардыничкисезимдери, аркылсапаттары, ой-мүдөөлөрү, акындардынкөкүрөгүнөнчыкканырсаптарыаркылуукайракоомготартуукылынатжанаырлараркылууадамдычечмелөөмаселесикаралат. Акындардынкоомдогуболупжатканкөрүнүштөрдүчагылдыруусуталданат. Демекакындарэлдиноюништепчыгыпкайраэлгетартуукылса, алэмиизилдөөиштерисынчы, изилдөөчүлөргөжүктөлөт. Натыйжадабулилимиймакаладатүркпоэзиясындагыакындардынырсаптарыконкреттүүизилдөөчүлөртарабынанизилденгени, ошонумененбиргеадамконцепциясытуурасындаадабиятчы, улууойчул, окумуштуулардыной-пикирлерикеңирииликтенет.

Полный текст

В данной статьеисследуется истечения идеальной жидкости из прямоугольного сосуда с симметричным отверстом в дне. Решая задачи классическим методом Н.Е. Жуковского, находиться общее решение в параметрической форме. Ищетсякоэффициентсжатияиуравнениесвободнойповерхности.  

Полный текст

Макалада Чүй, Кемин өрөөнүндөгү рекреациялык чарбалар, алардын бири катары болгон жаратылыш парктары жана алардын туризмге тийгизген таасири  жөнүндө айтылат. Чоң - Кемин паркы, Токмок  шаардык маданият паркы, Ала-Арча жаратылыш паркы жана бул парктардын  уюштуруу келечеги жөнүндө айтылат.

Полный текст

Бул макалада Чүй регионундагы минералдык суулар, адамга керектүү даары баткактар жана алардын тийгизген мааниси тууралуу айтылат.Чүй регионунда жайгашкан Айран –Суу, Ак-Суу (Жар-Таш), Ысык-Ата минералдык сууларынын пайдасы, жана ошондой эле  Камышановка - баткак кени, Луговой баткак кени чыгарган даары баткактын колдонулушу жөнүндө баяндалат.

Полный текст

Макалада импровизациянын ролу жөнүндө сөз болот. Ошондой эле  "Манас" эпосунун жана комузга арналган музыканын мисалында экспрессивдүүлүктүн каражаты катары импровизацияга басым жасалат.

Полный текст

макалада кыргыз элинин ырчылык аткаруучулук өнөрүнүн байыртадан берки салттуу түрдө өнүгүүсү менен бирге, ырдоонун аспаптын аткаруусунда коштолуусу тууралуу сөз болот. Ырчылык өнөрдө көбүнчө комуз аспабы коштоочу катары колдонулгандыгы, ырчынын комузда мыкты аткара билиши, анын толгоолору, чертүү ыкмаларын өздөштүрүүсү жөнүндө айтылат. Ырчынын үнү менен аспаптын тембринин шайкеш келүүсү, чыгарманы аткарууда аспаптын партиясынын өзүнчө кайрыктуулугу баса белгиленген. Ошондой эле, комуздун толгоосу музыка мыйзам ченемдүүлүгү эске алынуу менен, бир системага түшүрүлүшү боюнча маалымат берилет. Бул учурда, ырчынын үнүнүн бийиктик ченемине жараша жана тональностун тактоо менен комузду толгоп алуу белгиленет. Комуздун коштоосу менен аткарылуучу чыгарманы тандап алуу негизгиси маселерден болгондугу айтылат.                        

Полный текст

Курандагы аяттарды ачыктап тафсирлөөдө курандын дагы башка аяттары, пайгамбарыбыздын (с.а.в) сүннөттөрү, сахабалардын сөздөрү же сабабу нузул аркылуу чечмеленген тафсирлерди риваят тафсири дейбиз. Риваят тафсиринин негизги принциптери алгач аятты аят менен, болбосо аятты сүннөт менен, аятты сахаба сөздөрү же сабабу нузул менен чечмелөө болуп эсептелинет. Бул изилдөөнүн максаты тафсир илими багытындагы белгилүү аалымдардын бири болгон имам Суюутинин “Тафсиру ал-Жалалайн” эмгегинин риваят жагын ачыктап анализдөө болуп эсептелет. Бул эмгек дүйнөлүк денгээлде ошол эле учурда бизде да көп окутулган тафсирлердин бири болгондуктан, аны дагы да жакындан таанып билүү, кыскача анализдөө, өзгөчө риваят жагын мисалдар менен чагылдыруу абдан маанилүү. Себеби бул тафсир китеби Орто Азия чөлкөмүндө мурдатан медреслерде жана жеке диний билим берүүчү жайларда кеңири окутулуп келген. Бул макала Жалалайн тафсирин кыргыз тилинде изилдегиси келгендерге, аны жакындан таанып билгиси келгендерге, Риваят тафсирлери боюнча изилдөөчүлөргө сөзсүз жардамы тийет деген ойдобуз. Имам Суютинин “Тафсийру ал-Жалалайн” эмгегинде аяттарды риваяаттар менен кантип чечмелегендигин бир нече мисалдардын негизинде ачыктап, анализ жүргүздүк.

Полный текст

БаарыбызгабелгилүүболгондойXIX к. жанаXX к. башыКыргызстандынтарыхындаолуттууөзгөрүүлөрмененкоштолгон. ДалушулмезгилдеОруспадышачылыгыКыргызстандыэлеэмесакырындапбүткүлОртоАзияныбасыпалган. Башкаөлкөнүнколониясынаайлануусумененкыргыздардынкоомдук, саясий, социалдык, экономикалыкжашоосуболупкөрбөгөндөйөзгөргөн. Падышачылыкорустардыкөчүрүпкелүү, жерреформасы, шайлоож.б. реформалардыжүргүзгөн. Мунуннатыйжаларыаркандайкаршылыктаржанакөтөрүлүштөрмененкоштолгон. Ушундайбиручурдакыргыздардабилимберүү, катсабаттаануу, жазуужанамектеп-медреселербарбеле, барболсокандайабалдаэле? Кыргызкоомуканчалыкдеңгээлдебилимдүү, канчалыкдеңгээлдебилимге, жазуугамааниберишкенжанакоомдомектеп-медреселердинордукандайболгон. МакаладаXIX к. жанаXX к. башындаачылганмектеп-медреселерандагыбилимберүүжанамектеп-медреселерденбилималгандардынкоомдогуордутууралуубаяндапберүүгөаракетжасалат.

Полный текст

Изилдѳѳнүн предмети болуп адеп-ахлактык баалуулуктар эсептелет. Изилдѳѳнүн максаты катары коомдук карым-катнаштар системасындагы руханий адеп-ахлактык баалуулуктар кызмат кылат. Изилдѳѳнүн методдору: изилдѳѳ процессинде системалык, тарыхый, формалдык-логикалык, абстрактуу, аналогиялык жана башка методдор колдонулду. Алынган натыйжалар: макаланын автору изилдѳѳнүн жүрүшүндѳ кѳрсѳткѳндѳй, коомдун руханий абалына олуттуу таасирин тийгизгүү менен руханийлик жана адеп-ахлактуулук коомдогу руханий ишмердүүлүктүн ыкмаларында жана максаттарында, коомдун керектөөлөрүн канааттандыруу мүнөзүндө, коомдук турмуштун дүйнө таанымынын бүтүндөй көрүнүшүндө өзүнүн көрүнүшүн табат. Алынгын натыйжалардын илимий баалуулугу  коомдук карым-катнаштар системасындагы руханий адеп-ахлактык баалуулуктарды аныктоосунда турат. Алынган натыйжалардын практикалык мааниси руханий адеп-ахлактык баалуулуктар адамзаттын бардык чөйрөсүндө колдонулушу толук ыктымал.Аталган тема боюнча изилдѳѳлѳрдүн келечеги туурасындагы сунуштамалар: кийинки илимий изилдѳѳлѳрдѳ руханий адеп-ахлактык баалуулуктардын мазмунун терендетип изилдөө; аларды адамзаттын кенири чөйрөсүндө колдонуу.

Полный текст

Полный текст