Кыргыз элинин белгилүү педагогу, Талас жериндеги «Арал» орто мектебинин мугалими Бектур Исаков «Манас» үчилтигин окутуу боюнча өзүнүн көп жылдык тажрыйбасын жайылтып келүүдө. Б.Исаков сабактын көп жаңы формаларын сунуштап, “Манасты” окутуу боюнча педагогикалык комплекстүү ишин жүргүзгөн. Макалада, Бектур Исаковдун “Манас Алиппеси ” эмгеги аркылуу Манасты окуп-үйрөнүүгө болгон ишин улантып, окучууларды, студенттерди, кызыкдар окурмандарды Манас үчилтигинин өзөктүү окуяларын билүү менен эпосту терең билип калуунун жолун көрсөткөндүгү айтылат. Б.Исаковдун сабактары эч кандай мажбурлоосуз окуучунун берилип жан дүйнөсү менен кабыл алышкандыгы менен баалуу. Анын “Манас” эпосу боюнча пайдаланган окуу-усулдарын педагогдор өз сабактарында колдонулушу зарыл.Эл мугалими, балдардын сүйүктүү педагогу Бектур Исаковдун “Манас Алиппесиндеги” кыргыз келечеги үчүн жасалып жаткан эмгегин иликтөө бир макала менен чектеп коюу мүмкүн эмес. Бектур Исаковдун педагогика жаатында жасалып жаткан көөнөргүс педагогикалык иштерин изилдөө келечектин иши.

Полный текст

Макала 1982-жылы Түркиянын Ван областына Пакистандан көчүп келген, Памир кыргыздарынын, жаңы аймакка адаптациялашуу мезгилиндеги айрым бир көрүнүштөрүнө арналды. Жалпысынан алганда эл Ванга келгенде кыйынчылыктан, кенечиликке, жай баракат туруктуу жашоонун таасиринен психологиялык жактан жакшы багытка өзгөрүшкөн. Түркияга жаңы келгенде ахбалдары өтө оор болгон. Кийинчирээк жашарып рухий өсүш болгону байкалган. Алгач Түркияда кыргыздар Малатия шаарында өрүк кургатуу иштеринде жакшы акча табышкан. Ал убакта түрктөрдө как чогулкан эң оор иш катары эсептелинсе, биз үчүн эң оңой иш катары сезилген дешет. Памирде өмүр бою чарык чечпеген адамдар, азыр картайсада буттары деформация болуп, оңолбой калган. Азыр биз кийген кийимди, хан дагы кийген эмес, биз эми ханча жашап жатабыз дешип курсант болушкан. Жалпысынан аялдардан төмөндөгүдөй маалыматы угууга болот. Биз өзүбүздү кыргыз эмес, афган дечибиз, себеби Кыргызстан деген мамлекет жок эле. Азыр өзүбүздү кыргыз деп баштадык. Азыр Кыргызстандын башкаруучусу, туусу, тили, салт-санаасы бар, биз сыймыктанып дуа кылабыз.

Полный текст

Бул макалада Зайирбек Султановдун Баткен чөлкөмүндө мындай из калтырган, чынчыл, жөнөкөй, өз кесибин сүйгөн, сүйлөшө келгенде адамды өзүнө тартып турган табигый мээрими бар чечкиндүү, руханий идеологияга ички дүйнөсү бай, адам баласынын руханий жан дүйнөсүнө рахат тартуулаган обондору жана жөнөкөй инсан катары ишмердиги каралат. Бул инсан жөнүндө жашоонун табият сырларын терең маңызын жана өзү жашаган чөлкөмгө руханий маданиятка ой-салымын кошкон, инсан катары элесибизде калдганы талашсыз. Сүйлөшө келгенде адамды өзүнө тартып турган табигый мээрими бар чечкиндүү, философиялык руханий, маданияттын мыктысы десек жарашыктуу.

Полный текст

Макалада Кытай булактарында көргөзүлгөн Талас салгылашуусунун Борбордук Азияга тийгизген таасири жана Талас салгылашуусунан кийинки Тан империясынын Араб халифатынын акыбалын ырастоого болот. Тан армиясынын тагдыры түрк, карлуктары салгылашуудан бир нече күн өткөндөн кийин Аббасиддер тарапка кошулганда чечилген. Кытай маалыматтарына караганда, Карлук алгач Тан династиясынын курамында согушка катышкан деп айтылат, бирок салгылашуу учурунда чыккынчылык кылып, Аббас тарапка кайтып келген жана Тан аскерлери чоң жеңилүүгө учурашына себеп болгон. Ал эми Ислам жазууларынан карасак Карлук Талас согушуна чейин эле Аббас менен союздаш болгон деп айтылат. Карлуктардын Тан армиясын түзүүнүн арт жагына капысынан кол салуусу Араб халифатынын жеңишке жетүү эсебин ишенимдүүрөөк кылган. Талас салгылашуусу VIII кылымдагы саясий кырдаалды жана геосаясатты чечүүдө жана Борбордук Азиянын, анын ичинде кыргыздардын келечектеги тагдырын аныктоодо мааниси зор деп айтсак болот.

Полный текст

Макалада мамлекеттик жана коомдук ишмер Рысбек Айдаралиевдин өмүр жолу жана ишмердүүлүгүн ачып берүүгө аракет жасалды. Рысбек Айдаралиевдин жаштык учуру кандуу согушка туш келип, мезгилдин татаал жана каардуу мектебинен өтүптүр. 21 жашында командирлик менен катар батареянын партиялык уюмун жетектеп өзүнүн алдыдагы өмүр жолуна татыктуу кадам шилтеген экен. Рысбек Айдаралиевдин эмгек жолунун урунттуу учуру анын 1952-жылдын сентябрында партиянын Чаткал райондук комитетинин биринчи катчысы болуп дайындалган мезгилинен башталган. Рысбек Айдаралиев басып өткөн жолунда ак эмгекти барктап, жогору баалаган, тынымсыз эмгектенип, башкаларды да талыкпай эмгек кылууга үндөгөн инсан болгон. Жаштайынан чарчабаган эмгекчил, мээнеткеч, маңдай тери менен көп ийгиликтерге жетишип, турмуш жолунда өз ордун тапкан инсан. Билимге умтулуп, 1937–жылы 7 жылдык мектептен билим алып, 1938-40-жылдары Жалал-Абаддагы педтехникумду ийгиликтүү аяктаган. Эмгек жолун агартуу тармагында, Көк–Ой айылынын Таш-Дөбө мектебинде мугалим болуп баштаган. Негизи, кандай гана иш болбосун–мектеп мугалими, колхоз жумушчусу, райкомдун кызматкери–биринчи катчысы, райондук аткаруу комитетинин төрагасы, “Эмгек Кызыл Туу” ордендүү миллионер колхоздун башкармасы, жайыт башкармалыгынын зоотехниги, башчысы катары белсенип эмгектенип, башкаларга үлгү болуу менен, аларды да ак эмгекке, эл, жерине талыкпай кызмат кылууга үндөгөн, шык берип, алга сүрөгөнүн мыкты жетекчи экенин баамдадык. 

Полный текст

Инвалид — это лицо, которое имеет нарушение здоровья со стойким расстройством функций организма, обусловленное заболеваниями, последствиями травм или дефектами, приводящее к ограниченной жизнедеятельности и вызывающее необходимость его социальной защиты. История развития проблемы инвалидности свидетельствует о том, что она прошла сложный путь — начиная от физического уничтожения, непризнания изоляции "неполноценных членов" до необходимости интеграции лиц с различными физическими дефектами, патофизиологическими синдромами, психосоциальными нарушениями в общество, создание для них без барьерной среды. Иными словами, инвалидность становится проблемой не только одного человека или группы людей, а всего общества в целом. Термин "инвалид" восходит к латинскому корню (valid — действенный, полноценный, могущий) и в буквальном переводе может означать "непригодный", "неполноценный".

Полный текст

В данной статье рассматривалась то что, в Таласской долине вместе с русскими поселениями паралельно основались и немецкие селения, которые внесли определенный вклад в развитие Таласской долины в целом. До начала 80-х годов XIX века в Кыргызстане было всего несколько десятков немцев, которые находились здесь в основном по долгу службы и не являлись постоянными жителями. Переселение большой группы немцев-крестьян на территорию Кыргызстана произошло в 1882 году из европейской части Российской империи. По религиозной принадлежности они были менонитами. В переселенческой политике царизма прослеживается несколько этапов. Руководствуясь своими экономическими и политическими интересами, правящие круги империи в начальный период, исходя из внутренней обстановки, поощряли переселенческое движение, но затем нередко и ограничивали, сдерживали его. Так же было рассмотрено хозяйство и быть в немецких переселенцов из России, а также влияние их хозяйство на хозяйство местного населения.

Полный текст

Макалада ар бир мамлекеттин негиздеринин бири анын аймагы. Администрациялык-аймактык бөлүнүү табигый, саясий, экономикалык, этникалык, улуттук жана башка факторлор менен аныкталат. Талас өрөөнү революцияга чейинки мезгилде ОлуяАта уездине караштуу болгондугу. Волосттун калкынын өсүшү менен көчмөн коомдор бытыранды болуп, бир жерден экинчи жерге көчүп же коңшу уезддерге өтүп кеткендиги. XIX кылымдын аягы ХХ кылымдын башында Талас өрөөнүнүн чыгыш бөлүгүн 8 кыргыз волосту (Кара-Буура, Бакайыр, Боо-Терек, Беш-Таш, Үч-Коргон, Кеңкол, Каракол, Күркүрөө) жана келгин тургундар жашаган 5 волост (Ленинполь, Покровская, Дмитриевская, Гродиковская жана Александровская) болгон. Ошентип, 1944-жылдын 22-июнунда Талас айылы Талас шаары болуп өзгөртүлүп, Талас облусу түзүлгөндгү. Облустун курамына 5 район киргендиги: Буденовка, Ленинполь, Киров, Талас жана Чаткал кирген. 1980-жылы Талас облусу кайрадан негизделген. Анын курамына Киров, Ленинполь, Манас, Талас, Токтогул жана Чаткал райондору, Кара-Көл шаары, Талас шаары жана ш.т.п. Токтогул киргендиги каралды.

Полный текст

В данной статье рассмотрена религиозная ситуация в Кыргызстане. На сегоднящний день официально зарегистрированы 3348 религиозных организаций. Из них 2930 исламского и 404 христианского направления, а также иудаистская, буддистская общины и бахаи. Данные цифры доказывают что, основная часть населения придерживаются ислама. Тем не менее, есть опасение в том, что некоторые религиозные организации могут распространять отдельные антигосударственные взгляды. В связи с этим для регулирования религиозной деятельности был принят основной документ, описывающий стратегию работы государственной политики в религиозной сфере. Так же в статье были рассмотрены некоторые итоги религиозных исследований направленных на диалог между государством и религиозными организациями, деятельность некоторых деструктивных религиозных организаций и их влияние на общество. 

Полный текст

Бул илимий макалада тилдин көп этностуу чөйрөдөгү коомдун биригишине тийгизген таасири серептелет. Кыргызстан сыяктуу ар түрдүү этникалык топтор чогуу жашаган көп этностуу коомдордо тил маданий мураска жакындоо жана жалпы улуттук таандыктыкты калыптандырууга жетишүү фактору катары кызмат кыла алат. Макала тилге коомду бириктирүүчү фактор катары арналган, тилдин өзгөчө этностук таандыктыктагы ролуна, социалдык маанисине жана инсандар аралык мамилелерге байланышкан маселелерди кароого арналган. Айрыкча, көп тилдүү же көп маданияттуу коомдордо калк ортосундагы баарлашуу жана түшүнүү үчүн болгон тилдин ролуна өзгөчө көңүл бөлүнөт. Бул макала көп этностуу коомдордо социалдык жана маданий таандыктыкты калыптандырууда жана маданий көп түрдүүлүктү сактоодо тилдин коомдо колдонулушунун артыкчылыктары жана көйгөйлөрү, ошондой эле тилдик биримдикти изилдөө жана карап чыгуу стратегиясын карайт. Ошондой эле макала калк ортосундагы жакындашууда, баарлашууда жалпы мамлекеттик тилди жеткиликтүү жогорку деңгээлге көтөрүү жөнүндө. Изилдөөнүн натыйжалары тил көп этникалык коомдо кызматташууда мамилелердин гармониялык абалда болуусуна, социалдык кызматташтыктагы ар кандай көрүнүштөрдү түшүнүү менен кабыл алууну урматтоого көмөктөшөт. 

Полный текст

Исследуются проблемы развития туристической зоны в регионах с использованием кластерной технологии, как составная часть реального сектора экономики региона, была проанализирована особенность методического подхода использования кластерной технологии применяемая для развития туристической зон. Разработанные и обоснованные теоретико-методологические подходы к изучению туристского рынка на основе кластерного развития могут быть применены для развития отрасли туризма в Кыргызской Республике. 

Полный текст

Маркетинговые исследования — это комплексная система изучения организации производства и сбыта товаров и услуг, которая ориентирована на удовлетворение потребностей конкретных потребителей и получение прибыли на основе изучения и прогнозирования рынка. Мотивация — это нужда, которая влияет на потребителя, его поведение и даже заставляет порой искать способы её удовлетворения, то есть побуждает к действию, причём не всегда оправданному - мотивированному. Однако это происходит не всегда. В результате поведение потребителя невозможно предугадать, его потребности могут быть ранжированы - на первый план выходят наиболее значимые потребности. 

Полный текст

Рассмотрены эволюционные подходы в понимании управления человеческими ресурсами в международных организациях, изучены модели, стратегии и практики в работе кадровых подразделений. Основной отличительной характеристикой функционирования мультинациональных фирм являются иностранные граждане. В этой связи актуальными вопросами остаются, касающиеся подбора и приема персонала, разработки и внедрения программ адаптации работников в иной для них культуре, материального стимулирования и решения бытовых и семейных ситуаций.

Полный текст

Рассматриваемая тема подтверждается также тем, что система защиты депозитов в Кыргызской республике находится на этапе своего организационного становления, в связи с чем возникает вопрос о том, в каких направлениях следует ее развивать, каковы должны быть цели, которую ставит государство перед системой защиты депозитов, насколько эти цели адекватны сегодняшней ситуации в экономике и банковском секторе, а также перспективным задачам экономического и социального развития государства. Поскольку на решение этих вопросов существуют различные точки зрения, как с содержательной стороны, так и относительно последовательности действий и их этапности, представляется необходимым систематизировать высказываемые подходы с тем, чтобы определить наиболее предпочтительные из них как в политико-экономическом смысле, 4 так и в плане обеспечения социальной стабильности и доверия населения к отечественной банковской системе и государству в целом. 

Полный текст

Исламский банкинг начал свое развитие сравнительно недавно – 40 лет назад. Однако пристальное внимание мирового финансового сектора исламские принципы получили после мирового кризиса, поскольку в отличие от традиционных исламские финансовые институты продемонстрировали заметную устойчивость. Ключевая особенность исламского банкинга – запрет взимания процента, то есть заранее определенной ставки. Такой запрет объясняется мусульманскими законами о социальной справедливости и равенстве. Однако при этом ислам не осуждает получение прибыли в принципе.

Полный текст

Целью статьи является определение роли, значения и перспективы развития сельскохозяйственных кооперативов в повышении социально-экономической эффективности аграрного сектора экономики Кыргызской Республики. В статье будут освещены причины недостаточных темпов развития отраслей сельского хозяйства, выявлены проблемы и предложены пути дальнейшего его развития на основе объединения мелкотоварного производства крестьянских хозяйств в перспективные формысельскохозяйственных кооперативов, которые значительно улучшит социально-экономического состояние и развитие сельских регионов и позволит повысить уровень продовольственной безопасности страны. 

Полный текст

В данной статье рассматриваются возможности использования идей народной педагогики в условиях учреждений дополнительного образования. Рассуждения авторов по данной проблеме строятся на примере башкирской народной педагогики. Основываясь на исследованиях ученых авторы статьи разработали конкретные методические рекомендации по внедрению народных педагогических идей в систему работы учреждений дополнительного образования. 

Полный текст

Бул макалада негизинен азыркы учурда жаштарды “Манас” эпосундагы улуттук баалулуктар: Мекенди коргоо, ата мекенди сүйүү, адамдык асыл-нарк, “Кыргыз рухунун туу чокусу” болгон , адамзаттын жашоодогу үлгүсү Манас бабабыздын “кулаалы таптап куш кылган, Курама жыйнап журт кылган” кыргыз мамлекетибизди түптөгөнү тууралуу баяндалат. Кыргыз элинин көз карансыздыгы, эркиндиги, достук мамилеси, мекенчил күчтүү сезимдин үлгүсү тууралуу баяндалат. Манастын айкөлдүгү, достукка бекемдиги, эл аралык мамиледеги орду бар мамлекет башчысынын сапаттары, чечкиндүүлүгү, намыскөйлүгү, адилеттүүлүгү сыпатталат. “Душманга жерим бергиче, туна чөгүп өлөйүн”- деген күчтүү мекенчил сезими менен жаштарды тарбиялоодо мекенди сүйүүгө жана коргоого үндөйт.

Полный текст

В данной статье раскрывается диагностический инструментарий в формировании профессиональных компетенций будущих педагогов. Даны составные элементы методологического аппарата. Рассматриваются методы математической статистики (шкалирование результатов многостадийных измерений в рамках компетентностного подхода); методика установления порогового балла при многостадийных измерениях на основе компенсаторной стратегии; методика определения интеллектуальной лабильности для прогноза успешности в профессиональном обучении и освоения новых видов деятельности.

Полный текст

Бул макалада окутуунун оозеки ыкмалары жана алардын башталгыч мектептин окуу процессинде колдонулушу берилген. Окутуунун оозеки методдору - аңгеме, баарлашуу, лекция ж.б. түрлөрү берилген. Оозеки баяндоонун бардык түрлөрүндө билимди башка методдор менен айкалыштырууга жана окуучулардын максималдуу активдүүлүгүн камсыздоого умтулуусу керек экени берилген. Окутуунун оозеки баяндоосу менен бирге, жаңы окуу материалдарын кабыл алуу жана түшүнүү боюнча окуучулардын өз алдынча иш ыкмалары каралган. Өз алдынча окуу ишинин дидактикалык мааниси, анын негизинде билимди өздөштүрүү боюнча ар бир окуучунун активдүү тааныпбилүү иш-аракеттери менен шартталганы айтылат

Полный текст

Бул макалада оозеки методдорду колдонууда эмгекке окутуудагы сабактарда педагогикалык ишмердүүлүгү каралат. Окутуунун оозеки ыкмалары жана алардын башталгыч мектептин окуу процессинде колдонулушу берилет. Баланы окутууда, тарбиялоодо жана жалпы билим берүүчү мектептин баштапкы баскычында окуучулардын сабакта жана сабактан тышкаркы иш-аракеттери аркылуу ишке ашырылат деп берилген. Эмгек ишмердүүлүгүн калыптандыруунун негизинде окуучулардын инсандык сапаттарын тарбиялоосу каралган. Мугалимдин баяндоосу материалдарды, жабдууларды, графикалык куралдарды көрсөтүү менен коштолору берилген. 

Полный текст

Авторами исследуются особенности влияния информационного, территориального, институционального и экономического факторов на доступность дополнительного образования детей в условиях села. Анализ проводится на основе представления о факторах как о движущей силе, способной влиять на доступность дополнительного образования, выделяются группы факторов. Методики и методы исследования: фокус-группа, анкетирование, беседы, наблюдение. Выборка исследования – обучающиеся, родители и педагоги сельских школ пяти муниципальных районов Ярославской области. Исследованием установлено, что главным источником информации о дополнительном образовании для сельских детей и их родителей является педагог. На удовлетворенность родителей дополнительным образованием детей влияет, прежде всего, территориальный и институциональный фактор. Большинство респондентов указывают на необходимость увеличения количества организаций, оказывающих образовательные услуги на селе. Дистанционная форма получения дополнительного образования более востребована у детей, чем у родителей. Выявлено, что в настоящее время большинство программ дополнительного образования бесплатны, но при определенных условиях значительная часть родителей готова финансировать привлекательные и полезные для детей направления дополнительного образования. Результаты исследования, показывающие особенности влияния социально-экономических факторов на организацию дополнительного образования в сельской местности, данные могут быть учтены в управлении сельскими образовательными организациями и проектировании дополнительного образования детей. 

Полный текст

Бул макалада «патриот» жана андан келип чыгуучу «патриоттуулук» түшүнүктөрүнүн колдонулуш тарыхы, сөздөрдүн лексикалык семантикалык мааниси чечмеленет. Жоанализ жүргүзүлөт. Аны үчүн түшүндүрмө, этимологиялык, котормо, академиялык, энциклопедиялык сөздүктөрдүн маалыматтары пайдаланылат. Макаланын актуалдуулугу алгачкы жолу «патриот» жана «патриоттуулук» түшүнүктөрү кыргыз фольклорунун материалдары менен байланыштуу комплекстүү каралгандыгында. Макалада айтылган ойлор этнопедагогикалык багытта изилдөө жүргүзгөндөр жана мектеп мугалимдери үчүн пайдалуу болот.горудагы сөздөрдүн терминологиялык базасына

Полный текст

Бул макалада «патриоттук тарбиялоо» түшүнүгүнө педагогикалык аспектиден анализ жүргүзүлөт. Түшүнүктүн колдонулуш тарыхы, тарбиянын бул түрүн ишке ашыруудагы классик педагогодордун иш-аракеттери талданат. Кыргыз фольклорунун патриоттук идеяларын бүгүнкү күндө колдонуунун зарылдыгын көрсөткөн укуктук базаларга баа берилип, тарбиянын бул түрүнүн азыркы күндөгү актуалдуулугу белгиленет. Макаланын актуалдуулугу «патриоттук тарбия» түшүнүгү кыргыз фольклорунун материалдары менен байланыштуу каралгандыгында. Макалада айтылган ойлор этнопедагогикалык багытта изилдөө жүргүзгөндөр жана мектептеги тарбия иштерин жүргүзүүчүлөр үчүн пайдалуу болот. 

Полный текст

Полный текст

В статье описана роль студенческих объединений в формировании творческих способностей обучающихся, проанализированы особенности работы студенческих объединений, способствующих развитию способностей обучающихся ВУЗа. Дана краткая характеристика объединений Костромского государственного университета, определены условия развития творческих способностей талантливых обучающихся.

Полный текст

Макала кыргыздын алгачкы агартуучусу Эшенаалы Арабаевдин педагогикалык ишмердүүлүгү тууралуу жазылган. Кыргыз элинин революцияга чейинки интеллигенттеринин бири болгон Эшенаалы Арабаев Уфа шаарындагы “Медресе Галия” аттуу жогорку даражалуу диний мектепте окуп жүргөн кезинде 1911-жылы кыргызказак балдарына арналган “Алип-бээ жаки төтө окуу” аттуу китебин жазып, Уфадагы “Шарк” басмасынан чыгарат. Ушуга удаа эле “Жазуу өрнөктөрү” (сулуу жазуунун үлгүлөрү) деген китепти жаратып, 1912-жылы Оренбург шаарындагы “Вакыт” басмасынан чыгарган. Эшенаалы Арабаев дүйнөлүк педагогика илиминдеги жаңылыктардан кабардар болбосо да, анын агартуучулук иш аракеттери Европанын улуу илимпоз гуманистеринин педагогикалык мурастары менен көз караштарына шайкеш келген. 1918-1922-жылдар аралыгында Туркестандын Жети-Суу областында ар түрдүү жооптуу кызматтарда иштеп, мугалимдерди даярдай турган алгачкы курстарды уюштурат. Ал кыргыз тилинин алфавитин түзүү, кыргыз алиппесин жазуу, башталгыч класстын окуучуларына окуу китебин жазуу, сабатсыз чоңдорго окуу куралын түзүү, мугалимдерге методикалык колдонмолорду даярдоо, элдин оозеки чыгармаларын жыйноо ишин улантуу, жыйналган фольклордук чыгармаларды акырындык менен басмага бастыра баштоо, кыргыз тилинин терминин илимий жактан иштөөгө киришүү жана кыргыз тилинде газета чыгарууга даярдык көрүү иштерин уюштуруучулардын бири болгон. 

Полный текст

В статье нас интересует воспитание общественной активности в условиях внешкольных учреждений (учреждений дополнительного образования). Авторы дают общую характеристику учреждений дополнительного образования в 60–80 годы XX века в СССР и показывают ретроспективу их развития в рассматриваемый период, что покажет их воспитательный потенциал и специфику. Кроме того, авторы рассматривают особенности воспитания социальной активности на базе внешкольных учреждений в связке с общественными организациями. 

Полный текст

В статье раскрыты понятие, сущность, факторы, направления повышения доступности дополнительного образования для детей (ДОД); показаны особые образовательные потребности разных категорий детей, для которых необходимо обеспечивать доступность дополнительного образования; описаны вариативные модели повышения доступности дополнительного образования для одаренных детей, детей, попавших в сложные социальные ситуации (девианты, мигранты, сироты и др.), детей с ограниченными возможностями здоровья (ОВЗ); а также частные модели доступных программ ДОД для детей с ОВЗ (модульной программы с индивидуальным образовательным маршрутом; дистанционной программы ДОД; сетевой программы ДОД; интегрированной программы ДОД; программы ДОД с участием родителей; реабилитационных программ ДОД для семей, воспитывающих детей с ОВЗ); показаны инструменты оценки доступности ДОД; приведены результаты исследования доступности ДОД в оценках детей, родителей, педагогов; определены перспективные направления дальнейшего исследования изучаемой проблемы.

Полный текст

Балалык – адамдын жашоосундагы ден соолук калыптанган жана инсандык сапаты калыптанган мезгил. Баланын бала кезинде алган нерселеринин баары кийин өмүр бою сакталат. Демек, мугалимдердин негизги милдети – мектепке чейинки балдардын ден соолугун сактоо, бала бакчада иштөөнүн атайын системасын, принцибин, моделин түзүү аркылуу балдардын ден соолугун кантип сактоону үйрөтүү. Бир нече жылдар бою ден соолукту сактоо проблемасынын үстүндө иштеп, бала бакчада бул тема боюнча материалдар топтолуп, ден соолукту сактоочу педагогикалык системанын модели, принцптери түзүлгөн. Моделдөө – бул белгилүү бир процесстин негизги компоненттерин жана алардын өз ара мамилелерин же системаны, биздин учурда ден соолукту сактоочу педагогикалык системаны куруунун өзгөчө жолу.

Полный текст

В данной статье представлены результаты экспериментального исследования, проведенного с целью выявления эффективности использования педагогических технологий, улучшающих здоровье детей дошкольного возраста. Учитываются как количественные, так и качественные показатели, полученные в ходе исследования. Тестирование детей на знание ими правил здорового образа жизни показало, что участники экспериментальной группы имеют гораздо более глубокое представление о здоровом образе жизни и могут использовать его в своей повседневной жизни. Кроме того, у детей улучшились когнитивные способности, такие как внимание, память и речь. Также были исследованы уровни стресса у детей обеих групп. Результаты показали, что дети в экспериментальной группе не испытывали большего уровня стресса, чем дети в контрольной группе. Возможно, это связано с тем, что дети экспериментальной группы получили дополнительную поддержку со стороны взрослых и смогли выйти из стрессовых ситуаций.

Полный текст

Билим берүү реформасынын бирден бир максаты болуп окуучулардын дүйнө таануусун активдештирүүгө, алардын суроо берүүгө умтулуусуна, турмуштук кырдаалдагы маселелерди колдонуу аркылуу окуучулардын логикалык ой жүгүртүүсүн өнүктүрүүгө, алган билимин турмушта колдоно билүүсүнө жетишүү болуп саналат. Чыныгы турмуштук кырдаалдагы тапшырмалар окуучуларды чыныгы турмуштук, проблемалык кырдаалдан чыгууга гана даярдабастан, алардын ой жүгүртүүсүн машыктыруу менен аналитикалык, синтетикалык жана башка билгичтиктерди аракетке келтирүү менен, окуучулардын креативдүүлүгүн өнүктүрөт жана ар кандай стандарттуу эмес жагдайларда иштей ала турган чечкиндүүлүккө тарбиялайт.

Полный текст

Сегодня педагогическое сообщество решает задачи по воспитанию гармоничной и социально ответственной личности молодого человека, ориентируясь на духовно-нравственные ценности многонационального сообщества народов Российской Федерации и их национально-культурные традиции. Партнерами в реализации дополнительных общеобразовательных программ могут стать образовательные организации, учреждения дополнительного образования, культуры, промышленные предприятия, частный бизнес и некоммерческие организации. Сегодня возможности и потенциалы НКО признаны и всесторонне поддерживаются государством. Совместная реализация социально ориентированных проектов НКО и учреждениями дополнительного образования детей значительно обогащает ресурсы и возможности образовательной организации. Авторы статьи рассматривают возможности влияния на личностный рост школьников, через вовлечение их в реализацию социально-ориентированных проектов. Акцент поставлен на возрастающих ресурсах образовательных организаций в рамках общей деятельности и сотрудничества с некоммерческими организациями. В статье приводится опыт деятельности Ярославской региональной общественной организацией «Лидеры сельских школ» реализующей социально-значимые проекты на территории Ярославской области и регионального отделения АНО Благотворительный фонд «Банк еды Русь» реализующий свои социально ориентированные проекты на территории Костромской области. Предложены возможные способы изучения социально-ориентированных проектов НКО и образовательных учреждений как ресурс обеспечения доступности дополнительного образования для сельских детей

Полный текст

В статье описываются роль усвоения учащимися естественнонаучных понятий в их духовно-нравственном развитии. Приводятся результаты своих исследований по проверке влияния реализации межпредметных связей, поэтапное усвоение научных понятий на качество формирования научного мировозрения учащихся. 

Полный текст

В связи с тем, что требования к выпускнику педагогического вуза постоянно возрастают, определены новые ориентиры в педагогической деятельности. В данной статье обосновывается актуальность использования современных педагогических технологий, описывается общая субъектно-ориентированная технология, которая позволяет успешно решать современные задачи образования. Предлагается модель подготовки студентов к использованию субъектно-ориентированных технологий в профессиональной деятельности, включающая в себя три компонента: концептуально-целевой, содержательноорганизационный и аналитико-результативный. Апробация модели осуществлялась в ходе опытно-экспериментальной работы. Методики и методы исследования: анкетирование, беседы, наблюдение, фокус-группа. Выборка исследования – студенты и преподаватели Ярославского государственного педагогического университета им. К. Д. Ушинского. 

Полный текст

Бул макалада балдардын коммуникативдик процессин теориялык жактан жакшы өздөштүрүп, ал билимдерди практикада колдоно билүү, балдардын коммуникативдик жөндөмдөрүн өнүктүрүү актуалдуу маселелерден экендиги баса белгиленген. Бүгүнкү күндө эң көйгөйлүү маселелердин бири – бул балдардын интернет булактарына көз каранды болуп, байланып калууларында. Ощондуктан аны чечүү жолдоруна жолдоруна токтолуу абзел. Ал эми баланын мамилелешүү, баарлашуу процессине токтолсок, башка адамдар менен болгон мамилесинин өзгөчөлүктөрү анын өнүгүшүнүн заманбап шарттары менен гана эмес: техникалык прогресс, жалпы компьютерлештирүү, ошондой эле ата-энелик жана коомдук мамилелер менен да аныкталат. Коммуникативдик жөндөмдөр - бул башка адамдар менен өз ара аракеттенүү, компромисс табуу, угуу жана өз оюн айтуу жөндөмү. Балдар үчүн баарлашуу эмне айтууну жана өз оюн кандай формада билдирүүнү билүүнү камтыйт; башкалардын айткандарын кандай кабыл алаарын түшүнүү жана маектешинин сөзүн угуу болуп саналат. 

Полный текст

Балдардын коммуникативдик процессин теориялык жактан жакшы өздөштүрүп, ал билимдерди практикада колдоно билүү, балдардын коммуникативдик жөндөмдөрүн калыптандыруу актуалдуу маселелерден экендиги баса белгиленген. Баланын курбалдаштары менен коммуникативдик баарлашуусу бир катар спецификалык өзгөчөлүктөрү менен айырмаланат, алардын арасында коммуникативдик аракеттердин көптүгү жана ар түрдүүлүгү, өтө эмоционалдуулугу, коммуникативдик актылардын стандарттуулугу боюнча коммуникативдик баарлашууну өнүктүрүүнн бир катар этаптары каралган. мектепке чейинки куракта коммуникативдик муктаждыктар үй-бүлөнүн чегинен чыгып, баланын жашоосунда достору жана шериктери пайда болот. Балдардын негизги өз ара аракеттери оюн процессинде болот. Дал ушул оюнда алар оозеки жана вербалдык эмес каражаттарды жана байланыш ыкмаларын, ар кандай кырдаалдарда жүрүм-турум үлгүлөрүн, эмоционалдык реакция ыкмаларын колдонууну үйрөнүшөт. 

Полный текст

В статье раскрывается значение возможностей цифровизации образования в подготовки педагогических кадров нового поколения, в том числе и будущего педагога дополнительного образования. Подчеркивается важность форматов цифровых технологий как технология геймификация, технология веб-квеста и другие, которые обеспечивают непрерывную обратную связь, позволяют выбрать оптимальную стратегию и тактику образовательного процесса, способствуют качественному развитию профессиональных компетенций будущего педагога дополнительного образования.

Полный текст

Макала Кыргызстандагы педагогика илиминин өнүгүү тарыхына арналган. Кыргызстанда элге билим берүүнүн тарыхы боюнча таланттуу педагог Б.К.Кулдашевдин “1917-1930-жылдардагы кыргыз совет мектептеринин тарыхы” эмгеги биринчи илимий эмгек болгон. Кийинки изилдөөлөргө республиканын бир катар белгилүү илимпоздору А. Э. Измайловдун “Кыргызстандагы советтик мектептердин 40 жылдык тарыхы боюнча очерктерин (1917–1957)”, М. Р. Балтабаевдин “Кыргызстанда жалпыга милдеттүү орто билимди ишке ашыруу проблемаларына” арналган эмгектерин, М. Р. Рахимованын “Кыргызстанда мектепке чейинки билим берүү педагогикасынын өнүгүү маселелери”, И.С.Болжурованын “Өткөөл мезгилдеги Кыргыз Республикасындагы билим берүүнүн өнүгүү тарыхы (1990-2005-жж.)” эмгектерин киргизүүгө болот. Окутуунун жана тарбиялоонун теориясына арналган изилдөөлөр И.Б.Бекбоевдин, Э.М.Мамбетакуновдун эмгектеринде, элдик таалим-тарбияга багытталган изилдөөлөр А.Алимбеков ж.б.окумуштуулардын эмгектеринде чагылдырылган.

Полный текст

Статья посвящена проблеме влияния, возможностей и угроз дигилизации на молодежь и молодежную работу. Рассматриваются актуальные проблемы социализации молодого поколения, вокруг которых должны быть сфокусированы усилия всех структур власти и институтов гражданского общества. Дается качественный анализ специфики молодежного сознания поколения KZ, выявляются его кричащие противоречия, разнонаправленные тенденции. Интернет и социальные сети достаточно агрессивно переформатируют жизненный мир молодежи. Особое внимание автор уделяет информационно-психологической борьбе за молодые умы в медиа, выделены ее основные средства и направления в отношении молодежи. 

Полный текст

Балдардын логикалык ой жүгүртүүсүн өнүктүрүүнүн мааниси бүгүнкү күндө коомдун муктаждыктары менен аныкталат, анда кыйын кырдаалда түшүнүүгө жана чечим кабыл алууга жөндөмдүү адамдар талап кылынат. Макалада башталгыч класстын окуучуларынын логикалык ой жүгүртүүсүн өнүктүрүүнүн өзгөчөлүгү каралат. Балдардын өнүгүүсүнүн мүнөздүү өзгөчөлүктөрү, алардын логикалык ой жүгүртүүсүнүн калыптанышына таасир этүүчү жаш өзгөчөлүктөрү көрсөтүлөт.

Полный текст

Макалада башталгыч класстын мугалимдерин даярдоонун максаттары жана аны ишке ашыруунун жолдору каралды. Алдыдагы максаттардын ишке ашырылышы педагогикалык кадрларды даярдоо системасында билим берүүнүн мазмунун, окутуу процесси жана аны уюштуруунун формаларын, методдорун жаңыча уюштуруу проблемасынын чечилүүсүнө көз каранды. ЖОЖдо келечекте даярдалып жаткан башталгыч класстын мугалимдери адистигинде окулуп жаткан дисциплиналардын ортосундагы байланыш кесиптик –педагогикалык багытта жүргүзүлүшү керек. Башталгыч класстын мугалимдерин кесипке багыттоонун маанилүү жолу мектептин инновациялык иш аракеттерине теориялык жана практикалык жактан даярдап, чыгармачыл жекече стилди өнүктүрүү. Кесипке даярдоодо студенттердин өз алдынча окуу көндүмдөрүн калыптандыруу менен практикага багыттап окутуу иши окутууну модернизациялоону ишке ашырат.

Полный текст

Макалада башталгыч класста билим берүүнүн сапатына таасир берүүчү фактор катары окутуунун инновациялык усулдары тууралуу маселе каралды. “Инновация” термини жана анын билим берүү чөйрөсүнө киргизилиши, жаңылыктарды киргизүүнүн айрым, модулдук жана системалык түрлөрү жөнүндө маалымат берилген. Окуу процессинде окутуунун салттуу жана жаңы методдорун колдонууда “Мугалим-окуучу” мамилелеринин стили бири-биринен айрымаланып, окутуунун максатына жетүү үчүн дидактикалык талаптарга жооп берүүнү талап кылат. Эл аралык уюмдар тарабынан киргизилген долбоорлор негизинен башталгыч билим берүү уюндарына багытталып, окутуунун интерактивдүү жана инновациялык методдорун окуу процессинде колдонууну сунуштаган. Долбоордун программаларындагы инновациялык окутуу методдору башталгыч класстын окуу программасында берилген окуу материалдарынын системалуу, үзгүлтүксүз, жөнөкөйдөн татаалга карата түзүлгөн окутуунун принциптерин эске алуу менен киргизилген. Окуучулардын окуу көндүмдөрүн калыптандыруу, математикалык сабаттуулугун жогорулатуу багытында инновациялык методдор сунушталды. Анда дифференцияланган окутуу, предмет менен тилди интеграциялап окутууга көңүл бурулган. 

Полный текст

Макалада окуучулардын окуудагы жетишкендиктерин баалоонун мааниси, балоонун келип чыгыш тарыхы, окутууда баалоого карата жаңыча мамилелер каралган. Диагностикалык баалоону мугалим окуу жылынын башталышында жүргүзөт, анын максаты окуу предмети боюнча окуучулардын даярдык деңгээлдери аныкталат. Диагностикалык баалоонун жыйынтыгында мугалим үчүн окуучулардын муктаждыктарына жараша окуу планына өзгөртүүлөрдү киргизүү, кыйынчылыктарды аныктоо менен, аларды жоюуга мүмкүнчүлүктөр түзүлөт. Ал эми калыптандыруучу баалоо күн сайын ар бир сабакта колдонулат. Калыптандыруучу баалоонун максаты окуучунун натыйжалуу билим алуусуна шарт түзүү, ал үчүн баалоонун түрдүү ыкмалары колдонулуп, окуучунун окуганын түшунүүсү текшерилет, окуудагы кыйынчылыктарды аныктоого, ага жараша окуу процессине түрдүү сабактарды пландаштырууга өбөлгө түзүлөт. Мугалимдер окуучулар өздөштүргөн билимдердин деңгээлин аныктоо үчүн жыйынтыктоочу баалоону колдонушат жана ал белгилүү мөөнөттүн аягында, мисалы, теманы өтүп бүткөндөн кийин, чейректин же окуу жылынын аягында жүргүзүлөт.  

Полный текст

В современных образовательных организациях фиксируется усиление внимания специалистов к проблемам в развитии одаренных обучающихся, а также к разработке содержания работы с данной нестандартной категорией детей. Преимущественно акцент в работе сделан на развитие специальных способностей таких детей, тогда как сферы социального развития и эмоционального развития не всегда попадают в зону внимания специалистов, осуществляющих психолого-педагогическое сопровождении одаренных обучающихся. Об этом говорят результаты наших исследований. Данные выводы легли в основу изучения особенностей и трудностей решения задач социализации одаренных  обучающихся, критерии и показатели диагностики которых были сформулированы нами на основе теории о задач социализации А.В. Мудрика.

Полный текст

Ш.Азизов Ысык-Көлдөн чыккан белгилүү манасчылардын бири. Манасчыдан манас таануучу, ф.и.д., профессор Ж.К.Орозобекова “Манас” үчилтигин магнитофондук тасмага жаздырып алып, аны кайрадан кагаз бетине жазып, иреттеп, китеп кылып басмадан чыгарууга даярдаган. Басмадан жарыкка чыккан китептин баш сөзүндө манасчы жана анын чыгармачылыгы, текстти жазып алуу кандайча жүргүзүлгөндүгү тууралуу толук маалымат берген. Ш.Азизовдун вариантынын башка варианттардан бир топ айырмалуу жактары бар. Улуу манасчылар С.Орозбаков менен С.Каралаевде сюжеттин өнүгүшүндө ар бир эпизод кеңири сүрөттөлүп берилген болсо, Ш.Азизовдо “Чоң казат” эпизодунан башкасы салыштырмалуу түрдө кыскача сүрөттөлүп берилгенин көрүүгө болот. “Чоң казат” эпизоду “Манас” эпосундагы өзөк окуялардан экенине окумуштуулар өз изилдөөлөрүндө токтолуп жүрүшөт. Эпостун жаралышына өзөк болгон бул эпизоддо кайсы доорлордун белгилери сакталганына изилдөө жүргүзүү да манас таануу илиминдеги негизги маселелердин бири.

Полный текст

Бул макалада биз мектепте чет тилдерин окутуу процессинде оюндарды колдонуунун ролун карап чыктык. Ар кандай методисттердин «оюн» түшүнүгүнүн аныктамалары берилген. Макалада мектепте англис тили сабагында колдонулуучу оюндардын ар кандай түрлөрү жана формалары сүрөттөлүп, максаттары, функциялары аныкталган, оюндун өтүшүнө таасир этүүчү факторлор тизмеленген жана 9 усулдук аспектилери белгиленген. Бул оюн баштапкы этапта чет тилин үйрөнүү процессинин ажырагыс бөлүгү болуп саналат деп белгиленет. 

Полный текст

При обучении химии, наиболее естественным является использование компьютера для моделирования химических процессов и явлений, лабораторного использования компьютера в режиме интерфейса, компьютерной поддержки процесса изложения учебного материала и контроля его усвоения. На каждом конкретном уроке могут быть использованы определенные программы, исходя из целей урока, при этом функции учителя и компьютера различны. Программные средства для эффективного применения в учебном процессе должны соответствовать курсу химии, иметь высокую степень наглядности, простоту использования, способствовать формированию обще учебных и экспериментальных умений, обобщению и углублению знаний.

Полный текст

Химический эксперимент помогает развивать у учащихся умения наблюдать явления и объяснять их на основе изученных теорий и законов, формирует и совершенствует экспериментальные умения и навыки, воспитывает аккуратность, уважение и любовь к труду, способствует общему воспитанию и всестороннему развитию личности. Химический эксперимент является важнейшим способом осуществления связи теории с практикой путем превращения знаний в убеждения. Через эксперимент формируются у школьников универсальные учебные действия личностного, познавательного, регуляторного и коммуникативного характера. 

Полный текст

Бул макалада кыргыз элдик оозеки чыгармачылыгындагы этнобиологиялык билимдердин берилишине кыскача кайрылдык. Элдик оозеки чыгармаларда жаратылыштын бир компоненти болгон суу темасынын берилиши менен жаштарга билим алууда чоң өбөлгө түзүлөт, жана аларды жаратылыш менен эриш-аркак болуп, жаратылыш ресурстарынын маани- маңызын түшүнүүгө жана аларга аяр мамиле кылууга үйрөтөт. Илимий маалыматтар менен элдик билимди айкалыштырып, салыштырып окууда илимде ачылган биологиялык, экологиялык ачылыштар биздин элде мурдатан эле белгилүү болуп, ата -бабаларыбыздан ооздон оозго өтүп келген. Азыркы күндө элдик педагогикадагы биологиялык түшүнүктөрдү илимий маалыматтар менен айкалыштырып окутуп үйрөтүү билим алууда жакшы натыйжа берет.

Полный текст

Макалада жалпы ботаникадан талаа практикасын өтөөнүн ыкмалары, эрежелери берилген. Анда гербарийдин тарыхы, коопсуздук нускамасы, практикалык жабдуулар жана гербарийдин жасалуу техникасы жана жасалгалануусу, сакталышына басым жасалган. 

Полный текст

Методом спектрофотометрии установлено, что на оптических спектрах поглощения коллоидных раствора наночастиц серебра, полученных методом электроискрового диспергирования в дистиллированной воде и растворах додецилсульфата аммония и поливинилпирролидона, имеется полосы поглощения, т.е. полосы поверхностного плазменного резонанса в области электромагнитного излучения при длине волны 390-405 нм, характерные для наночастиц серебра. Зависимость интенсивности поверхностного плазменного резонанса коллоидных растворов от времени показывает, что коллоидные растворы наночастиц серебра, полученные методом электроискрового диспергирования, относительно устойчивыми являются в течении 72 часов.

Полный текст

Дидактическая игра - это специальный методический приём или метод обучения в виде игровой ситуации, направленный на достижение определённых дидактических целей в процессе обучения. Игровые методы как интерактивные технологии обучения органической химии следует шире и систематически применять в образовательном процессе. Систематическое целенаправленное использование различных игровых методов может дать определенные результаты как в изменении основных качеств личности ребенка, так и в результативности учебной деятельности и в обучении в целом. 

Полный текст

Азыркы мезгилде 200 дөн ашык курт-кумурскалардын жана кенелердин пестициддерге чыдамдуу болгон түрлөрү белгилүү. 5-10 муундан кийин зыянкеч курт-кумурскаларда чыдамдуулук пайда болот жана ал абдан тез өнүккөндүктөн, жер шаарынын кээ бир райондордо пестицидерди колдонуу мүмкүн болбой калды. Мисалы желе кенесинин метилмер-каптофоско болгон туруктуулугу 100-500 эсеге жогорулады, түштүк райондордо долоно кенесинин фосфорорганикалык акарициддерге болгон туруктуулугу 30- 40 эсеге жетти. Пестициддерди колдонуунун дагы бир өтө бир коркунучтуу кемчилдиги – алар тарабынан табыгый душмандардын басылышы, жана бул биоценоздордо зыяндуу организмдердин массалык түрдө өнүгүшүнө алып келди, алардын саны мурда болуп көрбөгөндөй деӊгээлге жетти. Ошондуктан өсүмдүктү коргоо тармагында иштеген адистердин астында чоӊ милдеттер турат-интеграциялык күрөшүү системасын колдонуу, ал рационалдуу жана комплекстүү түрдө өсүмдүктү коргоонун бардык ыкмаларын өзүнө камтыйт. Экологиялык абалды эске алуу менен өзгөчө көӊүлдү биологиялык коргоо ыкмасынын салмагын көтөрүүгө бурулат. 

Полный текст

Изилдөөнүн предметы болуп коомдун маданий-адеп-ахлактык аң-сезими эсептелет. Изилдөөнүн методдору: изилдөө процессинде формалдык-логикалык, тарыхый, абстрактуу, аналогиялык жана башка методдор колдонулду. Алынган натыйжалар: аталган макалада руханийликтин тутумундагы маданий-адеп-ахлактык аң-сезим маселелери каралат, андан тышкары анда айтылгандай, адеп-ахлактуулук маданий-адеп-ахлактык аңсезимдин практикадагы, иш-аракеттердеги, жашоо образындагы көрүнүшү болуп саналат. Башкача айтканда, адеп-ахлактуулук - бул кимдир бирөө же бир нерсе менен мамиле кылуу темасы, иш-аракеттердин, шарттардын системасы, маданий-адеп-ахлактык аң-сезим, ошондой эле аң-сезимсиз чарчаган инновациялар жана бийик деңгээлдеги аң-сезимдин интеграциялык абалы. Маданий-адеп-ахлактык аң-сезим, адеп-ахлактуулуктан айырмаланып, психикалык түзүлүш болуп саналат. Иш жүзүндө адам эмне кыла алат, ал адеп-ахлаксыз деп эсептеген нерсени жасайт, тескерисинче, ал сыймыктана турган иштерди эч качан жасоого бел байлай албайт. Адеп-ахлактык аң-сезим менен адеп-ахлактуулуктун ортосунда көпүрө болуп инсандын уят-сыйыты кызмат кыла алат. 

Полный текст

Проведен анализ особенностей питания девушек – студентов технического и архитектурно-строительного университетов города Астрахани, болеющих ОРВИ. В исследованиях принимали участие девушки, так как они, в сравнении с парнями, чаще увлекаются теми или иными диетами для стройности фигуры и чаще чем у парней у девушек наблюдается анорексия. В нашем исследовании нормы макронутриентов и энергоценность рациона девушек, болеющих ОРВИ, рассчитывались исходя из физиологической потребности с учетом идеальной массы тела. Рассчитанные величины белков, жиров, углеводов и калорийность рационов девушек оказались выше общепринятых норм. Фактически содержание этих веществ и энергетическая ценность рациона девушек с ОРВИ было ниже рассчитанной нормы и значительно отличалось от рационов группы практически здоровых лиц. Показатели физического развития для девушек болеющих ОРВИ укладывались в границы нормы, исключение составили обследуемые с тощей массой тела (ТМТ) меньше среднего значения, у которых значение ИМТ соответствовало легкой степени недостаточности питания. Также установленный дефицит макро- и микронутриентов в рационе часто болеющих девушек более выражен и по сравнению с группой контроля, и по сравнению с показателями рациона редко болеющих девушек. Наиболее выражены различия в содержании макронутриентов ряда минеральных веществ и витаминов. При дальнейшем анализе высокие коэффициенты корреляции установлены между содержанием белка в рационе и содержанием жиров и микронутриентов. 

Полный текст

В научном исследовании представлены результаты социологического анкетирования пациентов легочным туберкулёзом, находящихся на стационарном лечении в противотуберкулёзном диспансере г. Астрахани. Использовался социологический метод анкетирования с анонимным опросом респондентов.

Полный текст

Макалада учурда мектеп окуучусуна зарыл болгон текст менен иштөө көндүмүн, окуучуларын окуу көндүмдөрүн жогорулатууда туташ эмес тексттер менен иштөөнүн айрым ыкмалары тууралуу сөз болот. Башталгыч класстан эле окуу көндүмдөрүнүн калыптандыруу үчүн PISAнын программасында колдонулган туташ эмес окуу-илимий тексттерин тексттин түрү менен иштөө зарылдыгы белгиленди. Башталгыч класстын окуучуларына кыргыз тили сабагын математика менен интеграциялап окутууда туташ эмес тексттер менен иштөөнүн мисалы сунушталды. 4-класстын кыргыз тили сабагында “Кыргыздын узундук чен бирдиктери” деген туташ эмес текст менен иштөөдө башталгыч класстын окуучуларынын текстти кабылдоо, айкын жана айкын эмес маалыматты табуу жана интерпретациялоо көндүмдөрүн калыптандырууга жана кыргыз элинин улуттук баалуулугун таанууга жардам берет. 

Полный текст

Макалада элетрондук окуу китептерин курсун окутууда информациялык-коммуникациялык технологияларды колдонуу мугалимдердин окутуунун заманбап технологияларын толук жана сапаттуу өздөштүрүүсүнө, айкын элестөөлөргө ээ болушуна жана кабыл алынган билимдерди практикалык турмушта колдоно билишине өбөлгө түзөт. Электрондук окуулуктарды түзүү боюнча окуу китептерин, методикалык адабияттарды окуп-үйрөнүү; тиешелүү психологиялык-педагогикалык адабияттарды үйрөнүү; тажрыйбалык окутуу. Flip PDF - бул браузердин барагында туура бурулса боло турган китеп түрүндөгү каалаган PDF документинен веб тиркеме түзүү үчүн күчтүү курал. Иш такта үчүн аткарылуучу файлды түзүүгө да болот. Биринчиден, PDF же сүрөттөрдүн топтому программалык долбоордун форматына айландырылат, андан кийин HTML5 же EXEге жарыяланат. Бул кыска процедуралардын ортосунда колдонуучу документти түзөтүү мүмкүнчүлүгүнө ээ: кыстармаларды түзүү, баракчаларга медиа кошуу (сүрөттөр, видео, аудио), барактарга интерактивдүү кошуу (баскычтар, масштабдуу аймак, сүрөт галереясы, викторина). Жарыяланган долбоор навигация, мазмун, кыстармалар, текстти издөө менен китептин баракчасына окшош.

Полный текст

Бүгүнкү күндүн балдары бат ойлонгон, кыска маалыматтарды кабыл алган, бирок китеп окууга көп деле кызыкпаган муун десек болот. Бул боюнча эмне кылабыз деп агартуу тармагында иштегендер изденип келет. Макалада кыргыз адабияты предметин окутууда жаш балдарды кантип китеп окууга кызыктыруу, турмушка тарбиялоо, руханий жактан байытуу, көркөм сөз чеберчилигин арттыруу боюнча сөз болот жана Чыңгыз Айтматовдун “Кылым карытар бир күн” чыгармасындагы “Эне-Бейит” тууралуу уламышты колдонуу сунушталат. Бул чыгарма өспүрүм курактагы балдарды тарбиялоодо мыкты каражат боло алат. Анткени, берилген үзүндүлөр аркылуу студенттер (окуучулар) бүгүнкү технологиялык жактан тез өнүккөн коомдо маңкурттар сымал болбостон, адам болуп жашоо зарыл экендигин түшүнүшөт. Макалада уламышты окутууда адам болууга, өтмүшүбүздү унутпоого, боорукер, мээримдүү болууга тарбиялоо боюнча сабакты өтүүнүн жолдору жана ыкмалары көрсөтүлдү.  

Полный текст

Бул эмгекте балдарга жекече мамилелерди туура жасоо азыркы күндө өтө актуалдуу маселелерден экендиги баса белгиленди. Балдарга жекече мамиле жасоодо алгач анын жекече өзгөчөлүктөрүн талдап билүү керек. Жекече өзгөчөлүктөрүн билбей туруп, балага жекече мамиле жасоо мүмкүн эмес. Ар бир адам өзүнчө индивидуалдуулукка ээ. Мүнөзү, темпераменти, шык, жөндөмдүүлүктөрү боюнча окшош адамдарды табуу мүмкүн эмес. Мисалы, темпераменттин типтерин анализдөөдө, ар бир типтин жакшы жактары менен кошо эле кемчиликтери да бар. Атап айтканда, флегматик окуучу баланын эмоциясын ойготуп, активдештирбесе кайдыгер, шалаакы адам болуп калышы мүмкүн. Холерик тибиндеги окуучу шашкалак, өтө активдүү болгондуктан, көбүнчө берилген тапшырманы аягына чыгара аткарбайт, демек, мындай балдарды токтоолукка, сабырдуулукка чакырабыз, меланхолик балдарды өзүнө болгон ишенимин бекемдейбиз, сангвиниктердин эмоциясын туруктуулукка тарбиялайбыз ж.б.у.с.

Полный текст

Башталгыч класстын окуучуларынын чыгармачылык компетенттүүлүктөрүн калыптандырууда жомоктордун мааниси өзгөчө. Башталгыч класстардын окуучулары үчүн жомоктор кыргыз эл адабиятынын казынасы гана эмес, аларды ар тараптан өнүктүрүүнүн эффективдүү каражаты. Жомоктор аркылуу окуучулардын романтикалык ой жүгүртүүсү өсүп, чыгармага болгон кызыгуусу артылат. Алардын дүйнөгө көз карашын, таанып-билүүсүн өнүктүрүүдө да жомоктордун мааниси жогору. Бул макалада жомоктордун жанрдык спецификасы тууралуу теориялык маалыматтар берилип, 3-класста Т.Абыкеевдин «Кумурска менен жалкоо» жомогунун тексттин үйрөтүү процессинде визуалдык контент, божомолдоо, үн чыгарып окуу, окуган чыгармага пикир жазуу стратегиясын колдонуу технологиялары чагылдырылат. Макалада айтылган ойлор башталгыч класстын мугалимдери жана методисттер, изилдөөчүлөр үчүн жардам берет.

Полный текст

Макалада маалыматты иштеп чыгуунун эң заманбап куралы болгон компьютердик оюндардын жардамы менен окуучулардын таанып-билүү активдүүлүгүн калыптандыруу каралат, мында ал күчтүү техникалык окутуу куралы болуп, билим берүүдө алмаштырылгыс жардамчы ролун аткара алат.

Полный текст

Заманбап мугалимдин милдети сабакка заманбап технологияларды колдонуу менен даярдануу, билим берүүнүн мазмунун жакшыртууда компьютерлештирүүнүн эң жогорку деңгээли окуу процессине жаңы маалыматтык технологияларды киргизүү болуп саналат. Макалада LearningApps акысыз онлайн кызматтарын окутууда колдонуунун негизги жолдору баяндалат. Окутуудагы Интернетсервистерди маалыматтык ресурстарды биргелешип пайдалануу, интерактивдүү өз ара аракеттенүүнү жүзөгө ашыруу, өз убагында маалымат алуу, алынган билимдин сапатына үзгүлтүксүз мониторинг жүргүзүү, санариптик мектепте окутуунун жаңы ыкмаларын колдонуу боюнча маалымат берилет. Мугалимге LearningApps акысыз онлайн кызматтарын пайдаланып, өз сабактарын иштеп чыгуу менен окуучулардын кызыгуусун арттырууга жетишүүгө мүмкүн экендиги далилденет.

Полный текст

Статья посвящена оценке эффективности труда персонала на примере профессионально - технического лицея №106 им. Д. Шопокова. Дано обоснование и актуальность исследования. Были рассмотрены основные характеристики персонала организации, его численность и структура. Проведен полноценный анализ и оценка фактического состояния системы управления персонала в лицее.

Полный текст

В статье рассматриваются процессы построения анимационных программ, преломленных к вопросам психолого-педагогической базы дидактики. Процесс создания индивидуального контента, подходящего к педагогической технологии и методах каждого преподавателя.

Полный текст

Макалада эрк процессинин теориялык маанисине токтолуу менен балдардын эрк процессине, атап айтканда, эрк деген эмне деп эркке психологиялык аныктама берип, эрк сапаттары болгон максатка умтулуучулук, эрктин күч алуусу, өжөрлүк, тоскоолдуктарга чыдамдуулук, өз алдынчалык, чечкиндүүлүк, энергиялуулук, эрдик, өзүнөзү башкара билүүсү, тартиптүүлүк, демилгелүүлүк, жоопкерчилик, принциптүүлүк, милдеттүүлүк, аткаруучулук сыяктуу сапаттарга анализ берүү, Эрк процессин ар бир курактык мезгилге бөлүнүп каралган, атап айтканда, мектепке чейинки курактагы балдардын эрк сапаттарынын психологиялык өзгөчөлүктөрү, кенже мектеп курагындагы балдардын эрк сапаттарынын психологиялык өзгөчөлүктөрү боюнча анализдер берилген. Эрктүү жүрүмтурумдун жогорку формасы катары кенже курактагы баланын эрктүү сапаттарын калыптандырууда эрктүү жүрүм-турум жөндөмдөрүн калыптандыруу. Мектепке чейинки курактагы балдарды калыптанган жетектөөчү эрктүү сапаттарга демилгелүүлүк, өз алдынчалык, тартип, өжөрлүк жана уюшкандык сапаттарын өстүрүү. Балдардын инсан болуп калыптануусунда эрк сапаттарынын орду көрсөтүлгөн.

Полный текст

Макала башталгыч класстын окуучуларын көркөм өнөр сабагында эстетикалык жактан тарбиялоонун максаты, принциптери, усулдары жана формалары жөнүндө жазылган. Көркөм өнөр сабагынын максаты окуучунун курчап турган чөйрөнүн, жаратылыштын, сүрөт искусствосунун сулуулугун баалай билүүсү, анын эстетикалык көз караштарын каалоолор жана сезимдер аркылуу кабыл алуу менен турмушта сонун нерсени түзүүгө умтулуу, жөндөмдүүлүгүн өрчүтүү болуп саналат. Мында окутуунун принциптери менен катар окутууну уюштуруунун стандарттык жана стандарттык эмес формалары, окутуунун бирге окуйбуз, долбоорлоо, диалогдук, салыштырмалуу, оюн ыкмалары каралган. Практикада ийгиликке жетүүнүн ыкмалары дифференцирленген окутуунун маанилүүлүгү менен айкалышып, окуучулардын типтүү айрымачылыктарын эске алуу менен окуу-тарбиялык процессти жүргүзүү зарылдыгы белгиленген. 

Полный текст

Макалада башталгыч класстын окуу процессинде дидактикалык оюндарды колдонуунун негизги максаттары, оюн ишмердүүлүгүн уюштуруунун принциптери жана оюндардын негизги структуралык компоненттери жана оюндун эффективдүүлүгүн жогорулатуу жөнүндөгү маселелер каралган. Дидактикалык оюндар – балдардын өз алдынча ой жүгүртүүсүнүн, тарбиялоонун жеткиликтүү, пайдалуу, эффективдүү каражаты. Дидактикалык оюндардын негизги структуралык компоненттери болгон оюндун идеясы, оюндун эрежеси, оюндук аракеттер, таанып-билүүчүлүк мазмун, дидактикалык милдет, оюндун каражаттары жана оюндун натыйжасы туура сакталуусу керек. Окуу процессинде мугалим оюндун эффективдүүлүгүн жогорулатуу максатында дидактикалык оюндарды бир нече стадияга бөлүп карайт. Оюндун ар бир этабына жараша аныкталган педагогикалык милдеттер туура келет жана ал мугалимден белгилүү билимди талап кылат. Биринчи стадияда– педагог балдарды оюнга кызыктырат, ойноого болгон каалоосун күчөтөт. Экинчи стадияда– мугалим байкоочу гана болбостон, убагында жардамга келгенге жөндөмдүү тең укуктуу өнөктөш катары чыгат, оюндагы балдардын жүрүмтурумун адилет баалайт. Үчүнчү стадияда– оңдоочу ролду оюндун милдеттерин чечүүдө, балдардын чыгармачылыгын баалоодо аткарат. 

Полный текст

Полный текст